Belirli ölçütler gözetilerek hâlâ hayatta olan 100 dâhi seçildi. Listede George Soros, Bill Gates ile birlikte Bin Ladin ve Muhammed Ali'nin de adı var.
İngiliz danışmanlık firması Creators Syntectics, "yeni yaklaşımlarla ezber bozma, entelektüel güç, halk tarafından beğenilme, insanlık yararına işler yapma ve kültürel önem" gibi ölçütlere göre dünyanın "yaşayan 100 dahî"sini belirledi.
Yenilikçilik ve yaratıcılık alanında 6 uzmanın hazırladığı dahiler listesi, yaklaşık 4 bin "sıradan" İngiliz'e sorularak yapıldı. Dehanın, "insan yaşamına klasikleşmiş düşünce sistemini baş aşağı çevirerek, yeni bir yaklaşımla, oluşturduğu yeni modellerle katkıda bulunmak" diye tarif edildiği araştırmada internetin mucidi İngiliz Sir Tim Berners-Lee ile LSD'nin mucidi İsviçreli kimyacı Albert Hoffman dahiler sıralamasında ilk sırayı paylaştı.
İLK SIRADA İNTERNETİN MUCİDİ VAR
1. Albert Hoffman (İsviçre, kimyacı)
3. Tim Berners-Lee (İngiliz, internetin mucidi)
3. George Soros (ABD, yatırımcı)
4. Matt Groening (ABD, hiciv yazarı)
5. Nelson Mandela (Güney Afrika, politikacı)
5. Frederick Sanger (İngiliz, kimyacı)
7. Dario Fo (İtalyan, oyun yazarı)
7. Steven Hawking (İngiliz, fizikçi)
9. Oscar Niemeyer (Brezilya, mimar)
9. Philip Glass (ABD, besteci)
9. Grigory Perelman (Rus, matematikçi)
12. Andrew Wiles (İngiliz, matematikçi)
12. Li Hongzhi (Çin, dini lider)
12. Ali Javan (İran, mühendis)
15. Brian Eno (İngiliz, besteci)
15. Damian Hirst (İngiliz, sanatçı)
15. Daniel Tammet (İngiliz, fikir adamı ve dil uzmanı)
18. Nicholson Baker (ABD, yazar)
19. Daniel Barenboim (müzisyen)
20. Robert Crumb (ABD, sanatçı)
20. Richard Dawkins (İngiliz, biyolog ve felsefeci)
20. Larry Page ve Sergey Brin (ABD, yayıncı)
20. Rupert Murdoch (ABD, yayıncı)
20. Geoffrey Hill (İngiliz, şair)
25. Garry Kasparov (Rus, satrançcı)
26. The Dalai Lama (Tibet, dini lider)
26. Steven Spielberg (ABD, film yapımcısı)
26. Hiroshi Ishiguro (Japon, robot endüstrisi)
26. Robert Edwards (İngiliz, tüp bebek öncüsü)
26. Seamus Heaney (İrlandalı, şair)
31. Harold Pinter (İngiliz, yazar ve dramatolog)
32. Flossie Wong-Staal (Çin, bio teknolog)
32. Bobby Fischer (ABD, satrançcı)
32. Prince (ABD, müzisyen)
32. Henrik Gorecki (Polonya, besteci)
32. Avram Noam Chomski (ABD, filozof, dil uzmanı)
32. Sebastian Thrun (Alman, robot endüstrisi)
32. Nima Arkani Hamed (Kanada, fizikçi)
32. Margaret Turnbull (ABD, astrobiyolog)
40. Elaine Pagels (ABD, tarihçi)
40. Enrique Ostrea (Filipinler, pediyatri ve neonatal tıp)
40. Gary Becker (ABD, ekonomist)
43. Muhammed Ali (ABD, boksör)
43. Usame bin Ladin (Suudi Arabistan, terörist)
43. Bill Gates (ABD, işadamı)
43. Philip Roth (ABD, yazar)
43. James West (ABD, elektrikli mikrofonun mucidi)
43. Tuan Vo-Dinh (Vietnam, biyotıp uzmanı)
49. Brian Wilson (ABD, müzisyen)
49. Stevie Wonder (ABD, şarkıcı ve söz yazarı)
49. Vint Cerf (ABD, bilgisayarcı)
49. Henry Kissinger (ABD, diplomat ve siyasetçi)
49. Richard Branson (İngiliz, yayıncı)
49. Pardis Sabeti (İran, biyolog ve antropolog)
49. Jon de Mol (Hollanda, televizyoncu)
49. Meryl Streep (ABD, aktris)
49. Margaret Attwood (Kanada, yazar)
58. Placido Domingo (İspanya, şarkıcı)
58. John Lasseter (ABD, dijital animasyon öncüsü)
58. Shunpei Yamazaki (Japon, bilgisayarcı)
58. Jane Goodall (İngiliz, antropolog)
58. Kirti Narayan Chaudhuri (Hindistan, tarihçi)
58. John Goto (İngiliz, fotoğrafçı)
58. Paul McCartney (İngiliz, müzisyen)
58. Stephen King (ABD, yazar)
58. Leonard Cohen (ABD, şair ve müzisyen)
67. Aretha Franklin (ABD, müzisyen)
67. David Bowie (İngiliz, müzisyen)
67. Emily Oster (ABD, ekonomist)
67. Steve Wozniak (ABD, mühendis; Apple'ın kurucularından)
67. Martin Cooper (ABD, cep telefonu mucidi)
72. George Lucas (ABD, filmci)
72. Niles Rogers (ABD, müzisyen)
72. Hans Zimmer (Alman, besteci)
72. John Williams (ABD, besteci)
72. Annette Baier (Yeni Zelanda, filozof)
72. Dorothy Rowe (İngiliz, psikolog)
72. Ivan Marchuk (Ukrayna, heykeltraş)
72. Robin Escovado (ABD, besteci)
72. Mark Dean (ABD, bilgisayar uzmanı)
72. Rick Rubin (ABD, müzisyen ve yapımcı)
72. Stan Lee (ABD, yayıncı)
83. David Warren (Avustralya, mühendis)
83. Jon Fosse (Norveç, yazar)
83. Gjertrud Schnackenberg (ABD, şair)
83. Graham Linehan (İrlanda, yazar)
83. JK Rowling (İngiliz, yazar)
83. Ken Russell (İngiliz, film yapımcısı)
83. Mikhail Timofeyevich Kalashnikov (Rus, hafif silah tasarımcısı)
83. Erich Jarvis (ABD, nörobiyolog)
91. Chad Varah (İngiliz, mağaza zinciri sahibi)
91. Nicolas Hayek (İsviçre, Swatch'ın kurucusu işadamı)
91. Alastair Hannay (İngiliz, filozof)
94. Patricia Bath (ABD, oftalmolog)
94. Thomas A. Jackson (ABD, havacılık mühendisi)
94. Dolly Parton (ABD, şarkıcı)
94. Morissey (İngiliz, şarkıcı)
94. Michael Eavis (İngiliz, Glastonbury müzik festivali organizatörü)
94. Ranulph Fiennes (İngiliz, maceracı)
100. Quentin Tarantino (ABD, film yapımcısı ve yönetmen)
Listede aynı numarayla anılan 'dahiler' ankette aynı puanı aldılar.
Pablo PICASSO
Doğum Tarihi : 25 Ekim 1881
Ölüm Tarihi : 1973
Picasso'nun yaşam öyküsü aslında o doğmadan çok önce başlar. Picasso'nun babası Don Jose Ruiz Blasco orta karar bir ressamdı. Blasco ailesinin geçmişi 1541 e dek uzanıyor. Picasso'nun ataları kuşaklar boyunca sanata düşkün, sanat konularından ciddi, yürekli ve açık görüşlü, din konularında ise son derece dürüst kişiler olmuşlardır. Annesi Dona Maria Picasso, Lopez den, fiziksel özelliklerini almıştır. Üstelik ailenin bu kanadında en az iki ressam vardır. Picasso doğduğu gün ölümle ilk kez burun buruna gelmiştir. Ebesi çocuğun öldüğü kanısına varıp tüm özenini annesine yöneltmiştir. Yetkin bir doktor olan amcası Don Salvador’un soğukkanlılığı Picasso’yu soluk alamayıp ölmekten son anda kurtardı. Don Salvador’un uyguladığı etkili yöntemle geleceğin dahi sanatçısı küçük Pablo’yu yaşama döndürdü.
Yüzüne biraz puro dumanı üflenen bebek hemen ağlamaya başladı. Tarih, 25 Ekim 1881. Saat, 11.15.
Picasso yaşamının ilk on yılını doğduğu kasabada Malaga’da geçirdi. Ailesine zengin denemezdi. Babası kasaba müzesinin müdürüydü. Ayrıca resim öğretmenliği yapıyordu. İki yakalarının bir araya gelmesi çoğu zaman çok güç oluyordu. İspanya’nın kuzeyinden daha iyi ücretle yeni bir iş önerisi aldığında sevinerek kabul etti. Picasso’lar dört yıl geçirecekleri Atlantik kıyısındaki eyalet merkezine taşındılar.
Picasso okulda sayıların biçimleriyle ilgilenir, onları defterine geçirir, ama onlarla oluşturulan aritmetik problemlerle hiç mi hiç ilgilenmezdi. Okulda defterlerini çizimlerle doldururdu.
Başlangıçta babasını örnek alıyordu ama 13 yaşına geldiğinde ona çoktan yetişmişti. Picasso babasının isteği üzerine bir resimdeki güvercinin ayaklarını tamamlamıştı. Bunu o denli başarıyla yapmıştı, güvercinler o denli gerçekçi olmuştu ki babası gereçlerini oğluna vererek onun artık olgun bir sanatçı olduğunu kabul etmişti. Babası fırçasıyla boyalarını eline tutuşturdu ve bir daha hiç resim yapmadı. Picasso, Barselona’daki sanat okulunun giriş sınavlarında da benzer bir başarı gösterdi. Ayrıca bir aylık bir ödevi bir günde tamamladı. O bir harika çocuktu. Doğru dürüst eğitim görmemişti ama, daha 14 yaşında tanınmış bir sanat okuluna kabul edilmeyi başarmıştı.
Picasso çıraklık döneminin sona ermesinden çok önce Barselona’nın en tanınmış ressamları arasına girmişti. Barselona’da o güne dek gerçekleştirilen en önemli sergide ilk büyük boyutlu yağlı boya tablosu sergilendi. 1897’de Malaga’da geçirilen kısa bir yaz tatilinin ardından Picasso, Madrid’deki yeni atölyesine taşındı ve İspanya’nın en tanınmış sanat okullarından birine girdi. Önceleri geçmişin usta ressamlarını kopya edip onların biçemlerini yansıladı. Daha sonra bu resimler onun özgün resimleri için birer kaynak oldular. Bu konuları değişik düzenlemeler ile tekrar tekrar işledi.
Haziran başında kızıla yakalandı. İyileşmek için Barselona’ya döndü. 1899 İlkbaharında Barselona’ya yepyeni tasarılarla döndü. İspanyol resmindeki yeni gelişmelere daha açık bir görüşle bakmaya başlamış, öncüleri ile tanışmayı aklına koymuştu. Çok geçmeden buradaki yaşlı başlı ressamların saygısını kazandı. 1900’de ilk kişisel sergisini açtı. Picasso’nun resimlerine büyük ilgi gösteren genç galeri yöneticisi ressama hemen bir anlaşma önerdi. Picasso öneriyi hemen kabul etti. Düzenli aralıklarla galeriye vereceği resimler karşılığında ayda 150 frank alacaktı. Böylece, parası sorunlarını şimdilik çözmüş bulunuyordu. Öylesine coşkuyla doluydu ki ilk galericisinin birkaç portresini yaptı.
Anavatanı İspanya’ya döndü ve pek kısa bir süre kaldı. Ailesine yabancılaşmıştı. Onların taşralı zihniyeti karşısında duyduğu düş kırıklığı içinde Paris’e geri döndü. Picasso olgunluk aşamasını akademik bir eğitimden geçerek erişmişti. Ama daha on altı yaşına geldiğinde öğrenilecek ne varsa hepsini öğrenmişti. Picasso henüz kendi özgün biçimini yaratmamıştı. Öte yandan diğer ressamlarla dirsek dirseğe sürdüğü alışveriş yavaş yavaş sona eriyordu. Özgün bir sanatçı olarak kimliğini ilk kez vurgulayan Mavi ve Pembe Dönemlerinin eşiğindeydi. Eğitim süreci sona ermişti artık Picasso, Picasso olmuştu.
Pablo Picasso 1904’te Paris’e yerleşir. Burada göçebe yaşayanların, palyaçolarla ip cambazlarının dünyasına hayran kalır. Etkileyici çarpıtmalarla neredeyse tek renkli denebilecek mavi bir ton kullanarak onların resimlerini yapar. Onun bu dönemine “Mavi Dönem” denir. Pembe Dönemi’nde de yine aynı konular vardır. Ama renkler daha yalınlaşmıştır. 1907’de Avigno’lu Kızları yapar. Kübist gelişmenin başlangıç noktasını Picasso’nun Avignonlu Kızlar adlı tablosu temsil eder. Bu resimde kısa süre önce tanımış olduğu zenci yontularının etkileri izlenir. Buradaki figürlerin yalın ve köşeli düzenlenişi Kübizm’in doğuşunun habercisidir.
Kompozisyondan insanı kavrayan renk, lekelerinden ve biçim çarpılmalarında tedirgin edici, etkiyi, kuşkusuz resimde canlandırılan “Salon”da uygun düşmektedir. Ondan önce hiç kimse bu biçimde resim yapmış değildir. Aynı sıralarda Brague’da Fovizmden ayrılmakta, hiçbir havası olmayan, Streometrik çizimlerle oluşturduğu “Estague de evler” manzaralar yapmaktadır.
Picasso kübizme gittikçe daha çok yönelir. Başka insanlar, başka ressamlarla birlikte Mont Martre da “Bateau ‘Lavoir” yeni çamaşır teknesi adını verdikleri bir atölyede çalışmaktadır. Burada onu aralarında Leo Stein’da bulunduğu eleştirmenler, ünlü yazarlar, sanatçılar ziyarete gelir. Juan Griss kübizmin biçimlerin çözülüp dağıtıldığı bu çalışmasını “Çözümleme dönemi” (Analitik) olarak nitelendirilir. Resim konuları oldukça sınırlıdır. Ev eşyaları ve müzik araçları ile yapılmış natürmortlar arada bir figür (Mandolinli Kız) yada bir portre herhangi bir mekansal çevre yaratılmadan üçüncü boyut renk tonlarıyla yakalanır.
1912’ye doğru kübizmin “bireşimci” (sentetik) aşaması başlar. Artık biçimler parçalanmakta gazete kesikleri, cam, sigara yardımıyla yepyeni biçimler oluşturulmaktadır. Bu tür çalışmaya Collage adı verilir. Bu yeni yöntem cisimlerin resminin yapılması ile son bağları da koparır. Artık resmin bağımsızlığına erişilmiştir.
27 Nisan 1937 yılında Almanların saldırısıyla Guernica kasabası bombalandı. Picasso bu olaydan çok etkilendi ve bunun üzerine Guernica adlı bir eser yaptı. Guernicada ağlayan insanlar felaket ve benzeri resmediliyordu.
1937 yılının Ekim ayında anne çocuk çizimlerinden yola çıkarak, Guernica’nın bir tür dipnotu sayılabilecek Ağlayan kadını yaptı. Çağın yaygın konusu olan çekilen acılar burada çok yakından bakılan bir kadın başına sığdırılıyordu. İlk bakışta resim salt sanatsal öğeleriyle dikkat çeker. Oysa bu resme nereden ve nasıl bakarsak bakalım orta yerinde genellikle bir acı olarak kullanılan mendilin çok köşeli biçimi gözümüzü alıyor. Kadın umutsuzlukla mendili ısırmış gözyaşları mendile doğru akıyor. Mendil kadının ağzını bir peçe gibi örterek acısının şiddetini vurguluyor ve renklerindeki mavi beyaz karşıtlığı Guernica’ıyı akla getiriyor. Picasso 92 yaşına kadar yaşadı ve bu süre zarfında birçok ödüller aldı ve birçok sanatsal eserler meydana getirdi.
0 yorum:
Yorum Gönder